Το σύντομο καλοκαίρι της ανάπτυξης

Οι κομμουνιστές του Άρη υπό το ΕΑΜ φταίνε που η Ελλάδα δεν έγινε ένα Μονακό, μας έλεγε η ακροάτρια της Ελληνοφρένειας λίγους μήνες πριν. Και ορθώς μίλησε. Το όραμα της ναζιστικής Γερμανίας για ευρωπαϊκή ένωση κρατών υπό την Γερμανία με ενιαίο νόμισμα είχε αποδώσει ήδη προγραμματικά μέσω κεντρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα τον ρόλο του θέρετρου. Εδώ θα μεταφέρονταν οι αξιωματικοί, οι επιχειρηματίες και οι ανώτεροι υπάλληλοι για πολιτιστικό τουρισμό και για χαλάρωση από τα βαριά καθήκοντα της διοίκησης των στρατοπέδων εργασίας, στις ομορφιές της χώρας μας. Τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα προορίζονταν από τότε για σερβιτόροι. Η Ελλάδα όμως δεν έχασε την ευκαιρία της να γίνει ένα Μονακό. Η Ε.Ε. ακόμα και μετά την ιστορική στρατιωτική ήττα των Ναζί της έδωσε εκ νέου αυτόν τον ρόλο στον επενδυτικό χάρτη.

Μετά τις κατεστραμμένες παραλίες της Ισπανίας και της Ιταλίας, τώρα και οι ομορφότερες ακτές της Ελλάδας σχεδιάζεται να γίνουν προορισμός μαζικής μετακίνησης, όπου τα μεταφερόμενα αντικείμενα θα παίρνουν την εντολή να διασκεδάσουν. Θα κουβαλήσουν μεγάλα ηχεία στην παραλία, γιατί αν αφεθούν στην ησυχία έστω και για μια στιγμή θα αναγκαστούν να σκεφτούν. Θα φωτογραφίσουν κάθε σπιθαμή του χώρου χωρίς να δουν τίποτα. Πιο πολύ ίσως γιατί και το ταξίδι, όπως όλα τα εμπορεύματα, φέρουν και την αντίστοιχη φετιχισμένη νοηματοδότηση που επιτάσσει στον καταναλωτή να καταγράψει τα πάντα για να μπορεί να αποδείξει ότι ήταν όντως εκεί και ότι όντως διασκέδασε. Η επικράτηση του εμπορεύματος απαίτησε ιστορικά την ολοκληρωτική οπισθοχώρηση των αισθήσεων.

Η τουριστική ανάπτυξη είναι η βαριά βιομηχανία και όπως έγραφε ο Έριχ Φρομ, όπως η βιομηχανική παραγωγή χρειάζεται τυποποίηση των εξαρτημάτων, έτσι και η αντίστοιχη κοινωνική διαδικασία χρειάζεται τυποποίηση των ανθρώπων. Οργανωμένες παραλίες, οργανωμένα κάμπινγκ όπου οργανωμένα δίνεται στον επισκέπτη η ψευδαίσθηση της απόδρασης από την ασφυκτική καθημερινή οργάνωση, οργανωμένες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, οργανωμένη αναπαράσταση του γραφικού παρελθόντος, οργανωμένη διασκέδαση.

Η εγγενής ανηθικότητα σε όλη τη φιλολογία της ανάπτυξης που πάει χέρι χέρι με την εξύμνηση του καπιταλισμού ως τελευταίου και αιώνιου συστήματος θέλει τα πάντα αναγώγιμα σε ένα γενικό ισοδύναμο ανάλογα με το χρηματικό. Τα πάντα αγοράζονται και πωλούνται, και αυτό νομιμοποιείται μέσω της σχέσης τους με το γενικό ισοδύναμο. Ο εργαζόμενος λιώνει το κορμί του δουλεύοντας για τα κέρδη ενός κεφαλαιούχου με αντάλλαγμα να ξαπλώσει λίγες μέρες στην ξαπλώστρα του ακριβού ξενοδοχείου του δεύτερου που έχει αποκλείσει κάθε ελεύθερη πρόσβαση στην ακτή. Αυτή είναι η λογική σειρά των πραγμάτων όταν οι σχέσεις διαμορφώνονται ως ολοκληρωτικά εμπορευματικές και αγοραίες.

Η καπιταλιστική ανάπτυξη απαιτεί αποτελεσματικά λειτουργική εκμετάλλευση φυσικού πλούτου και ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι βιώσιμη, εξ’ ορισμού. Η ανάπτυξη είναι τα μπαζώματα στις κάποτε πανέμορφες παραλίες, η ερημοποίηση εκτάσεων για να συντηρηθούν τα γήπεδα γκολφ και οι πισίνες – 5 λεπτά από τη θάλασσα, τα απόβλητά στους χείμαρρους που εκβάλλουν στα θαλάσσια πάρκα. Δεκαετίες τώρα η δίψα του κεφαλαίου να ρουφήξει κάθε εναπομένουσα σταγόνα ομορφιάς και να την ξεράσει σε χρήμα αυτονομιμοποιεί την ύπαρξή της γεννώντας εκείνον τον θλιβερό ανθρωπότυπο που δουλεύει για να πάει στη Μύκονο, να μπει στη θάλασσα ως τη μέση με ένα πούρο στο ένα χέρι και ένα ποτήρι σαμπάνια στο άλλο και να στηθεί για φωτογραφία.

Ξύπνα, τρέχα να βγάλεις λεφτά για κάποιον άλλον, φάε κάτι πλαστικό, κοιμήσου και πήγαινε για 10 μέρες διακοπές κάπου που οι «ανέσεις» δεν θα σ’αφήσουν να σκεφτείς πως ό, τι όμορφο σου ήταν πάντα ξένο. Γίνε μίζερο ανθρωπάκι των αποδράσεων του σαββατοκύριακου, μην υψώσεις ποτέ το ανάστημά σου στο αφεντικό, μίσησε τους απεργούς που δεν ξεφτιλίζονται για το ξεροκόμματο που τους πετάνε και τώρα που απολύθηκες ή που τα λεφτά του μπαμπά τελειώνουν πήγαινε να ζητήσεις δουλειά 12ωρο με 300 ευρώ να σερβίρεις κοκτέηλ στους τουρίστες.

Μόνο αν αγαπήσεις αυτή τη γη πραγματικά, τις θάλασσες και τα βουνά της, όχι λόγω κάποιου ορθόδοξου πατριωτισμού, αλλά για τις μνήμες και τις αισθήσεις, για τα χρώματα και τα αρώματα που σε έκαναν άνθρωπο και όχι ρομπότ, τότε θα πολεμήσεις ενάντια στον πολιτισμό του υποκειμένου που αξιώνει πως μπορεί να κατακερματίζει και να κατακτά κάθε τι έξω από αυτό. Από καιρό έχει αρχίσει ο νέος γύρος περιφράξεων γης και σωμάτων, η νέα εποχή του πανοπτικού ελέγχου. Ξύπνα-Δούλεψε-Κατανάλωσε-Κοιμήσου. Αν αφεθείς στην ομορφιά ίσως ελπίσεις να σπάσεις τον κύκλο κι αυτό θα ήταν καταστροφικό- κυρίως για την ανάπτυξη.

Αννα Β.

Πηγή :  RAMNOUSIA